Kosmos wokół nas

17 maja pogoda była upiorna. Nie przeszkodziło to jednak w przedniej zabawie i edukacji na pikniku naukowym w Zespole Szkół nr 43, przy Kobiałki, pod hasłem „Kosmos wokół nas”. Takiego nagromadzenia naukowych atrakcji dawno w Białołęce nie było.

Kratery, jakże to pobudza wyobraźnię. Wyjaśniano różnice między kraterem prostym i złożonym, z centralnym zgrubieniem, a między basenem, czyli kraterem wokół którego tworzą się tarasy i pierścieniowe brzegi. Prezentująca dzieciom kratery dr Beata Dziak-Jankowska powiedziała: Na pokazie prezentowałam proces tworzenia się kraterów w Układzie Słonecznym. Prezentowane były przykłady kraterów powstałych na Księżycu, na Ziemi oraz na innych planetach: Merkury, Wenus i na księżycach planet: Mimas, Kallisto i Europa.

Bombardując różnej wielkości kamykami i piłeczkami miski z kaszą, ryżem i mąką, dzieci uczyły się sposobów rozpoznawania wieku kraterów w sytuacji, kiedy kilka z nich znajdowało się jeden na drugim. Na kaszy, ryżu i mące, które dla celów naukowych stały się ciałami niebieskimi, w zależności od masy uderzającego obiektu lub jego prędkości, która w tym przypadku zależała od wysokości, z jakiej zrzucana była piłeczka czy kamień - pojawiały się różnej wielkości kratery. Na duże kratery zrzucano następnie mniejsze obiekty, tworząc mniejsze kratery w śladzie większego. Bazując na wiedzy zdobytej w misce ryżu czy mąki, dzieci z łatwością mogły potem oceniać na zdjęciach kraterów Merkurego czy Księżyca, który krater jest starszy, który zaś młodszy.

Ogromnym zainteresowaniem cieszył się konkurs plastyczny pod patronatem burmistrza Piotra Jaworskiego dla dzieci z klas 0-VI, zatytułowany „Mój kosmiczny dom”. Fundatorami nagród i wyróżnień byli: burmistrz, Planetarium Niebo Kopernika, firma GEOSYSTEMS Polska Sp. z o.o. i WB Electronics S.A. Ściana prac plastycznych dzieci prezentowała się imponująco.

Nie zabrakło również na pikniku interesujących eksponatów. Centrum Badań Kosmicznych PAN zaprezentowało pierwszego polskiego satelitę naukowego BRITE-PL Lem, wyrzutnik Dragon z modelem Lema i penetrator geologiczny KRET.

Paweł Z. Grochowalski, kierownik Biblioteki CBK PAN, członek Fundacji Edukacji Astronomicznej, członek zarządu Stowarzyszenia „Moja Białołęka” i duch sprawczy pikniku naukowego, zaprezentował SCOPE 2.0 czyli system sterowania i stabilizacji kamery (ang. Stabilized Camera Observation Platform Experiment). Eksperyment wykonali członkowie Studenckiego Koła Astronautycznego na potrzeby uczestnictwa w kampanii edukacyjnej REXUS/BEXUS. SCOPE znalazł się na pokładzie balonu stratosferycznego, który poleciał w przestworza w roku 2010 ze szwedzkiego Esrange Space Center.

O polskich satelitach naukowych Lem i Heweliusz, o ich możliwościach i zastosowanych w nich rozwiązaniach technicznych, mówił inż. Janusz Grzybowski z Laboratorium Mechatroniki i Robotyki satelitarnej CBK PAN. Można było zapoznać się z zasadami działania wyrzutnika DRAGON i penetratora geologicznego KRET, przeznaczonego do pracy w podpowierzchniowych warstwach ciał Układu Słonecznego.

Tak jak w ubiegłym roku, tak i w tym, na pikniku nie mogło zabraknąć pokazu tworzenia komety, poprzedzonego opowieścią prof. Małgorzaty Królikowskiej-Sołtan o tych interesujących obiektach – o tym, jak powstają, jak giną i czym są ich warkocze. Dwaj asystenci pomagali pani profesor w tworzeniu komety z popiołu, suchego lodu i … soku malinowego. Trochę mieszania, kłęby białych oparów i wyłaniająca się z nich kometa z warkoczem. Urzekający widok …

Piknik naukowy pod hasłem „Kosmos wokół nas” współtworzyli: Fundacja Edukacji Astronomicznej, Zespół Szkół nr 43, Centrum Badań Kosmicznych PAN, Stowarzyszeniem Moja Białołęka i Centrum Edukacyjne „Planeta Anuka”.

Elżbieta Gutowska