Przy dźwiękach akordeonu i banjo, w siedzibie Zespołu Ognisk Wychowawczych im. Kazimierza Lisieckiego „Dziadka” na Środkowej, obchodziło swoje 100-lecie Towarzystwo Przyjaciół Pragi.
17 kwietnia 2015 roku w domu Zespołu Ognisk Wychowawczych im. Kazimierza Lisieckiego „Dziadka” odbyła się sympatyczna uroczystość obchodów 100-lecia Towarzystwa Przyjaciół Pragi. Prowadzący imprezę, prezes TPP Piotr Stryczyński przypomniał historię tej zacnej organizacji, która w istotny sposób przyczyniła się do rozwoju Pragi oraz pielęgnowania jej najcenniejszych tradycji.
Początki TPP sięgają okresu I wojny światowej, kiedy to, od 1915 roku, zaczęły powstawać lokalne stowarzyszenia, mające na celu poprawę ciężkich warunków życia mieszkańców stolicy. Przyjmowały one na ogół nazwy towarzystw przyjaciół dzielnic.
Praga, choć administracyjnie należała do Warszawy już od XVIII wieku, „cywilizacyjnie” różniła się od stołecznych standardów, zbliżając się pod względem infrastruktury raczej do poziomu podwarszawskich wiosek. W większości domów nie było bieżącej wody, kanalizacji i elektryczności. Panowała powszechna bieda. Znalazła się jednak grupa społeczników starająca się to zmienić.
11 maja 1915 r., w budynku przy ulicy Brukowej 2 (obecnie Okrzei), ukonstytuowało się Towarzystwo Przyjaciół Pragi. Jego pierwszym prezesem został dr Antoni Krzyczkowski (później wykładowca Politechniki Warszawskiej, podpułkownik łączności Wojska Polskiego, pozbawiony przez komunistów obywatelstwa polskiego w 1946 r.), a po nim Władysław Kwasieborski, który w lipcu 1916 roku wszedł do Rady Miejskiej Warszawy.
Towarzystwo podjęło szeroką akcję oświatową, organizowało akcje charytatywne i kulturalne, przedstawienia teatralne, wycieczki, organizowało pomoc dla najuboższych rodzin.
W latach 20. XX w. pojawiły się pierwsze próby powołania federacji towarzystw z różnych dzielnic. 28 maja 1931 r. członkowie Towarzystw Przyjaciół Mokotowa, Pelcowizny, Grochowa, Targówka i Pragi powołali Związek Stowarzyszeń Przyjaciół Wielkiej Warszawy, na czele którego stanął wicemarszałek Senatu RP Antoni Bogucki.
Kres istnienia związku i poszczególnych towarzystw przyniósł wybuch II wojny światowej i lata okupacji niemieckiej. Idea organizacji odrodziła się dopiero w latach 60. W 1963 roku powstało Towarzystwo Przyjaciół Warszawy, a rok później powołano jego oddział terenowy na Pradze Północ, który działał do 1994 roku. Być może, historia TPP odeszłaby w niepamięć, gdyby nie inicjatywa Agaty Rymkiewicz, dzięki której reaktywowano w 1995 roku Praski Oddział Towarzystwa Przyjaciół Warszawy - Towarzystwo Przyjaciół Pragi. Ukoronowaniem działalności Towarzystwa było otrzymanie w 1998 roku Honorowego Medalu 350-lecia Pragi, przyznawanego przez kapitułę pod przewodnictwem ks. biskupa Kazimierza Romaniuka. W 2003 roku powstał nowy Praski Oddział Towarzystwa Przyjaciół Warszawy, który znów po kilku latach przestał istnieć.
W 2013 roku grupa młodych entuzjastów z Piotrem Stryczyńskim na czele postanowiła reaktywować Towarzystwo Przyjaciół Pragi. Jest ono kontynuatorem tradycji rozpoczętych w 1915 roku. To grupa osób, które czują potrzebę dochowania ciągłości historycznej i przekazywania jej kolejnym pokoleniom. Swoje działania, których celem jest szerzenie wiedzy o przeszłości Pragi, rozbudzanie lokalnego patriotyzmu, szerzenie kultury i sportu, w głównej mierze ukierunkowują na dzieci i młodzież.
TPP organizuje wyjazdy na zawody sportowe, takie jak: turniej piłkarski Jabłonna Cup 2015 czy Memoriał Bolesława Dubickiego w zapasach w stylu klasycznym. Dobrą okazją do integracji lokalnej społeczności są obchody świąt i rocznic. Świętowanie 367. urodzin Pragi, obchody 184. rocznicy bitwy pod Olszynką Grochowską czy Narodowego Dnia Pamięci Żołnierzy Wyklętych – to tylko niektóre przykłady takich działań. Wśród innych udanych akcji TPP, są spacery historyczne dla grup szkolnych i dzieci ze świetlic i schronisk.
Korzystając z obchodów 100-lecia swojego istnienia, Towarzystwo Przyjaciół Pragi postanowiło wyróżnić kilka osób, które w jakiś sposób zasłużyły się dla dzielnicy. Kubkiem z logo TPP nagrodzeni zostali tacy prażanie, jak piewca Pragi, autor wielu książek, Paweł Elsztein, niezmordowany kolekcjoner praskich pamiątek, Jacek Natorff, obrońca praskich zabytków Janusz Sujecki, burmistrz Dzielnicy Praga-Północ, Paweł Lisiecki, prezes Fundacji Zmiana Marta Dąbrowska, Barbara Domańska z urzędu Warszawa Praga-Północ, oraz Antoni Świątkowski i Tadeusz Kowalczyk, reprezentujący Zespół Ognisk Wychowawczych im. Kazimierza „Dziadka” Lisieckiego. Z przyjemnością i satysfakcją muszę dodać, że wyróżniona została również pisząca te słowa, w dowód uznania za publikacje w Nowej Gazecie Praskiej.
Oprawę muzyczną uroczystości obchodów 100-lecia TPP zapewnił fenomenalny Warszawski Duet Sentymentalny w składzie: Gabriela Mościcka - akordeon i śpiew oraz Grzegorz Domański- banjo i śpiew. Z pewnością należą oni do najlepszych wykonawców piosenek warszawskiej ulicy, jakich słyszałam. Szczególne słowa uznania należą się Gabrieli Mościckiej, obdarzonej niezwykłą barwą głosu, idealnie pasującą do warszawskiego folkloru. Wystąpiły też dzieci z miejscowego ogniska przy Środkowej.
Towarzystwu Przyjaciół Pragi życzymy dalszych 100 lat działalności i sukcesów w pielęgnowaniu praskich tradycji.
Joanna Kiwilszo